กลวิธีทางภาษาที่สื่อถึงอุดมการณ์ในหนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานภาษาไทยชุดภาษาไทยเพื่อชีวิตภาษาพาที ระดับชั้นประถมศึกษาตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ.2551

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อวิเคราะห์กลวิธีทางภาษาที่สื่อถึงอุดมการณ์ในหนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานภาษาไทย และเพื่อวิเคราะห์อุดมการณ์ที่ปรากฎในหนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานภาษาไทย ชุดภาษาเพื่อชีวิต ภาษาพาที ระดับชั้นประถมศึกษา ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551 ด้วยกรอบแนวคิดวาทกรรมวิเคราะห์เชิงวิพากษ์ (Critical Discourse Analysis) ของ นอร์แมน แฟร์คลัฟ (Norman Fiarclough) โดยการนำเสนอแบบพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิเคราะห์กลวิธีทางภาษาที่สื่อถึงอุดมการณ์ในหนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานภาษาไทย พบกลวิธีทางภาษาที่ใช้ในการถ่ายทอดอุดมการณ์ให้แก่เด็ก ประกอบด้วยกลวิธีทางภาษา 7 กลวิธี ได้แก่ กลวิธีการเลือกใช้คำศัพท์ กลวิธีการใช้คำแสดงทัศนภาวะ กลวิธีการอ้างส่วนใหญ่ กลวิธีการใช้ประโยคแสดงเหตุผลกลวิธีการใช้วาทศิลป์ กลวิธีการใช้เสียงที่หลากหลาย และกลวิธีการตั้งชื่อเรื่อง ส่วนการวิเคราะห์อุดมการณ์ที่ปรากฏในหนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานภาษาไทย พบอุดมกรณ์เด็กดีและอุดมการณ์เด็กไม่ดี กล่าวคือ อุดมการณ์เด็กดี จะมีลักษณะเป็นบุคคลที่พึงประสงค์ โดยมีลักษณะพฤติกรรม ความคิด ความเชื่อ การกระทำในทางที่ดี 5 ด้าน ได้แก่ ด้านความกตัญญูรู้คุณ ด้านความขยันหมั่นเพียรตั้งใจศึกษาเล่าเรียน ด้านการมีน้ำใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ด้านความซื่อสัตย์สุจริต และด้านการรู้จักประหยัดอดออม ส่วนอุดมการณ์เด็กไม่ดีเป็นลักษณะของบุคคลที่ไม่พึงประสงค์ โดยมีลักษณะพฤติกรรมในด้านไม่ดี 4 ด้าน ได้แก่ ด้านพฤติกรรมลักขโมย ด้านพฤติกรรมเกี่ยวข้องกับยาเสพติด ด้านพฤติกรรมไม่ตั้งใจเรียน และด้านพฤติกรรมก้าวร้าวไม่เชื่อฟัง