มาตรการทางกฎหมายในระบบสาธารณสุขมูลฐาน : กรณีศึกษาอาสาสมัครสาธารณสุขต่างด้าว

Abstract

การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินงานของอาสาสมัครสาธารณสุขต่างด้าว เพื่อทราบถึงความเป็นไปได้ทางกฎหมายในการรับรองแรงงานข้ามชาติเป็นอาสาสมัครสาธารณสุขตามกฎหมายไทย ตลอดจนเป็นการพัฒนางานการสาธารณสุขมูลฐานไทยสู่ต้นแบบของอาเซียน จากการศึกษา พบว่า แรงงานข้ามชาติที่เป็นอาสาสมัครสาธารณสุขมีบทบาทหน้าที่สำคัญหลายประการในการเผยแพร่ถ่ายทอดความรู้ข่าวสารสาธารณสุข เป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงสุขภาพของประชาชนในชุมชนต่างด้าวด้วยการเริ่มปฏิบัติจริงจากตนเองอย่างเป็นรูปธรรม และถ่ายทอดสู่ผู้อื่น อีกทั้งการดำเนินงานเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมโรคตามมาตรการของชุมชนที่ร่วมกันคิดร่วมกันทำร่วมให้บริการสาธารณสุขแก่ประชาชนต่างด้าว ทั้งบริการเชิงรุกและเชิงรับ แม้อาสาสมัครสาธารณสุขต่างด้าวจะมีบทบาทหน้าที่สำคัญหลายประการดังที่ได้กล่าวมาในข้างต้น แต่ภาครัฐก็ยังไม่มีนโยบายที่ชัดเจนในการรับรองอาสาสมัครสาธารณสุขต่างด้าวให้ถูกต้องตามกฎหมายแต่ประการใด ซึ่งทำให้อาสาสมัครสาธารณสุขต่างด้าวทำหน้าที่ได้ไม่เต็มความสามารถ เนื่องจากไม่มีกฎหมายรับรองในการปฏิบัติงานด้านสาธารณสุข จึงเสี่ยงต่อการทำผิดกฎหมาย และถูกจับส่งกลับประเทศต้นทาง ดังนั้น การศึกษาวิจัยนี้เพื่อค้นหาแนวทางการกำหนดนโยบายที่ชัดเจนในการรับรองอาสาสมัครสาธารณสุขต่างด้าวให้ถูกต้องตามกฎหมาย เพื่อส่งผลให้เกิดการวางรากฐานการพัฒนาเสริมสร้างความภูมิใจและความเข้มแข็งในทำงาน และการบริการด้านสาธารณสุขของไทยไปสู่อาเซียน รวมทั้งลดความเหลื่อมล้ำเพิ่มความเป็นธรรมด้านสุขภาพแก่แรงงานข้ามชาติและผู้ติดตามทุกระดับให้เข้าถึงบริการสาธารณสุขอย่างเท่าเทียมตามหลักสิทธิมนุษยชน