ภูมิปัญญาด้านอาหารพื้นบ้านไทลื้อ อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา

Abstract

งานวิจัยเรื่องภูมิปัญญาด้านอาหารพื้นบ้านไทลื้อ อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาภูมิปัญญาที่ปรากฏในอาหารของชาวไทลื้อ อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา โดยศึกษาอาหารดั้งเดิมของชาวไทลื้อที่ชาวไทลื้อยังคงบริโภคในปัจจุบัน การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาด้วยวิธีการทางคติชนวิทยา โดยเริ่มจากการสืบหาวิทยากร เก็บรวบรวมข้อมูลแล้วนำมาวิเคราะห์เพื่อหาภูมิปัญญาด้านอาหาร จากนั้นนำเสนอผลการศึกษาแบบพรรณนาวิเคราะห์ การศึกษาภูมิปัญญาที่ปรากฏในอาหารของชาวไทลื้อ อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา พบว่า ชาวไทลื้อมีวิถีชีวิตที่เรียบง่าย วัตถุดิบที่นำมาใช้ในการประกอบอาหารจะเป็นวัตถุดิบที่สามารถหาได้ง่ายตามบริเวณบ้านเรือน หรือเป็นสิ่งที่ปลูกขึ้นเอง เช่น พืชผัก, ถั่ว ฯลฯ แต่ถึงกระนั้นชาวไทลื้อก็มีความพิถีพิถันในการนำวัตถุดิบมาประกอบอาหาร โดยคำนึงถึงคุณประโยชน์ของวัตถุดิบต่าง ๆ ที่ใช้ นอกจากนั้นภูมิปัญญาด้านอาหารที่พบอีกประการหนึ่ง คือ ชาวไทลื้อมีการถนอมอาหารไว้บริโภคด้วยวิธีการต่าง ๆ เช่น การหมัก หรือการดอง การผึ่งแดด รวมถึง แปรรูปอาหาร คือ การปิ้งหรือการย่าง การเคี่ยวหรือการต้ม การตำและโขลก การคลุกเคล้าหรือปรุงรส การทิ้งข้ามคืน ภูมิปัญญาดังกล่าวสะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตของชาวไทลื้อ ที่ดำรงชีวิตจากธรรมชาติที่อยู่รอบตัว ใช้ชีวิตที่เรียบง่ายและการสืบทอดภูมิปัญญาของผู้เฒ่าผู้แก่ที่ยังคงสืบต่อให้คนรุ่นหลัง