มาตรการทางกฎหมายในการคุ้มครองพยานของคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ

Abstract

การคุ้มครองพยานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตาม พ.ร.บ. ประกอบรัฐธรรมนูญ ว่าด้วย การป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2542 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2554 มาตรา 103/6 ประกอบประกาศคณะกรรมการ ป.ป.ช. เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการกันบุคคล หรือผู้ถูกกล่าวหาไว้เป็นพยานโดยไม่ดำเนินคดี พ.ศ. 2554 ข้อ 3, 4 และ 11 รวมถึงระเบียบคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ ว่าด้วย การคุ้มครองช่วยเหลือพยาน พ.ศ. 2554 ข้อ 8 มีปัญหาส่งผลต่อการคุ้มครองพยาน เนื่องจากความไม่ชัดเจนของกฎหมาย ทำให้เกิดการตีความลักษณะพยานที่ได้รับความคุ้มครอง ขอบเขตของการกระทำความผิด เงื่อนไขยื่นขอกันตนเป็นพยานในคดี และระยะเวลาการคุ้มครองพยานทางคดีไปในทางที่เป็นผลร้ายกับพยาน ที่กระทำโดยมิได้มีเจตนาหรืออาจมีส่วนร่วมมากน้อยต่างกัน ทำให้การคุ้มครองพยานโดยไม่ดำเนินคดี ไม่ครอบคลุมมาตรการทางปกครองที่กระทบต่อสิทธิของพยานอย่างร้ายแรง ซึ่งขัดเจตนารมณ์ของการกันพยานในคดี เพื่อประโยชน์ในการดำเนินคดีกับเจ้าหน้าที่รัฐ ผู้กระทำความผิดในระดับที่สูงกว่า ดังนั้น การศึกษาค้นคว้าด้วยตนเองฉบับนี้ จึงเสนอให้แก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติของกฎหมายให้ชัดเจนยิ่งขึ้น โดยผู้ศึกษามีข้อเสนอแนะให้ไม่ดำเนินคดีครอบคลุมพยานที่กระทำไปโดยการเชื่อโดยสุจริต หรือถูกใช้เป็นผู้กระทำความผิดโดยทางอ้อม โดยไม่ถูกดำเนินคดีทั้งทางอาญา ทางวินัย ทางปกครอง และทางแพ่ง รวมถึงแก้ไขนิยามของพยาน ให้ครอบคลุมรวมถึงบุคคลซึ่งได้ถูกใช้เป็นผู้กระทำความผิดโดยทางอ้อม และเพิ่มเติมหลักการคุ้มครองพยานของคณะกรรมการ ป.ป.ช. โดยให้มีผลย้อนหลังถึงบุคคลในอดีตที่เข้ามาเป็นพยาน ภายใต้พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญดังกล่าว